وبلاگ

نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها

نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها

نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از گذشته تا به امروز نظریه های متفاوتی مطرح شده است. قوی سیاه از جمله این موارد است. این تئوری به ما کمک می کند که در مسیر تجاری خود، آگاهانه تر عمل کینم؛ همواره راه خود را بشناسیم و با اطمینان بیشتری قدم برداریم.

در ادامه بیان می کنیم که نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها چگونه عمل می کند و چه اصول کلیدی در آن مطرح است.

نظریه ی قوی سیاه چیست؟

نظریه ی قوی سیاه (Black swan)؛ در سال ۲۰۰۷ توسط نسیم نقولا طالب، در کتابی تحت عنوان کتاب قوی سیاه مطرح شد.

وی در این کتاب اشاره به رویداد های بسیار نادری دارد که به طور معمول، کسی انتظار وقوع آنها را ندارد. اتفاقاتی که احتمال پیش آمد آن ها، بسیار ناچیز است؛ اما در صورت وقوع، می تواند نتایج قابل توجهی را به دنبال داشته باشد.

هنگامی که چنین اتفاقاتی روی می­دهد؛ توده‌های مردمی در توجیه آن، گاها به استدلال های غیرعقلانی و حتی خرافی روی می‌آورند.

چرا قوی سیاه؟

این پدیده ریشه در فرهنگ غرب دارد. در آن زمان قوی سفید را پرنده‌ای سفید و مظهر پاکی تصور می‌کردند. از آنجایی که عامّه مردم قوی سیاه را ندیده بودند وجود آن را مظهر شیطان و نماد شرّ و جادوگری می‌پنداشتند.

با کشف قاره استرالیا، مهاجرینی به این سرزمین هزاران ساله پای گذاشتند. آنها در کمال شگفتی در جنوب این قاره با دسته‌هایی پرشمار از قوی سیاه مواجه شدند. موضوعی که هرگز تصور آن را نمی کردند.

مهاجرین این پرنده سیاه را، با خود به اروپا بردند. به تدریج باور قوی سیاه لااقل به عنوان مظهر شرّ و ناپاکی در تخیل مردم رنگ باخت.

کتاب قوی سیاه

در این کتاب قوی سفید همان رویدادهای عادی است که  اطراف ما اتفاق می‌افتد. قوی سیاه اما، رویدادهایی هستند که ما انتظار آنها را نداریم.

قوی سیاه در این کتاب شامل سه ویژگی است:

1. هر اتفاقی که غیرمنتظره است، پیامدی سنگین دارد.
2. پس از وقوع قابل پیشبینی به نظر می‌رسد.
3. پیش از وقوع قابل پیشبینی نیست.

بحث اصلی این کتاب مربوط به نابینایی ما در برابر پدیده‌های بختی است.

نسیم طالب با کتاب خود، می‌خواهد به مردم  کمک کند تا درباره‌ی ناشناخته‌ها بیندیشند. به ویژه درباره آن دسته از رویدادها که توان تصورش را ندارند. اما وقوع آن‎ها می‌تواند هزینه بسیار زیادی برایشان به همراه داشته باشد.

در واقع نسیم نیکلاس طالب سعی می‌کند نوع نگاه و شیوه­ تفکر ما را تغییر دهد. او سعی دارد  الگوهای رایج را به چالش بکشد.

اهمیت این کتاب در آن است که، شکنندگى دانش ما را نمایان مى‌کند. نشان می‌دهد آموختن ما از تجربیات و مشاهدات، با چه محدودیت‌هاى شدیدى روبه‌رو است. به طوری که تنها یک مشاهده، سبب تغییر کلی در افکار و عقاید ما می شود.

مثال هایی از پدیده قوی سیاه در طول تاریخ

در طول تاریخ، رویداد های بسیاری به وقوع پیوسته است. رویداد هایی که بشر، هرگز انتظار وقوعش را نداشته است. مواردی مثل:

• حادثه ۱۱ سپتامبر
• جنگ جهانی اول و دوم
• شیوع بیماری کویید-۱۹ در جهان
• حباب دات‌کام
• و…

وقایع مشابه بسیاری، در طول تاریخ به چشم می خورد. مواردی که حتما تا به اینجا به ذهن شما هم رسیده. اما هدف ما، تنها نام بردن از آن ها نیست. بلکه هدف، بیان تاثیرگذاری نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها است. در ادامه با بررسی بیشتر این تئوری به این حقیقت نزدیک تر می شویم.

نسیم طالب چگونه از قوی سیاه الهام گرفت؟

همانطور که گفته شد؛ با کشف این پرنده سیاه، دیدگاه روشنی نسبت به آن وجود نداشت. عدم آگاهی موجب شد تا وقوع این پدیده، به شکل نامناسبی توجیه شود.

نسیم طالب در کتاب خود، به کمک علم آمار و احتمال از اسطوره قدیمی قوی سیاه، برای کمک به تصمیم گیری بهتر و درست تر استفاده کرد. وی در نشر این کتاب، به دنبال کمک به افراد در مواجه با پدیده های پیش­بینی نشده بود.

آیا قوی سیاه همیشه فاجعه آفرین است؟!

باید بگوییم خیر!

این پدیده لزوما شامل حوادث و اتفاقات ناگوار نیست. در طور تاریخ شاهد وقوع اتفاقات مثبت اما در عین حال نامتحمل بوده ایم. برای مثال: کشف پنی‌سیلین، اینترنت و…

چگونه با پدیده قوی سیاه مقابله کنیم؟

هدف این نظریه یادآوری نکات مهمی به افراد، در مواجه با وقایع پیش بینی نشده است. نکاتی از قبیل اینکه:

لزوما بررسی اتفاقات پیشین و استفاده از علم آمار، آینده را پیش­بینی نمی­کند!

باید همواره دید موثری نسبت به رویداد های پیش­بینی نشده داشت. این امر سبب می­شود تا در بدترین شرایط بهترین تصمیم­ گیری را داشته باشیم. با تصیم­ گیری صحیح در مسیر خود، بهترین نتیجه نصیبمان خواهد شد.

تاثیر نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها

تابه اینجا پی بردیم که قوی سیاه، به موارد پیش بینی نشده اشاره دارد. می دانیم که این امر در کسب و کارهای امروزی بسیار تاثیرگذار است.

برای اینکه بتوان در شرایط نا ایمن و ریسک بهترین تصمیمات سرمایه­ گذاری را گرفته و به سود برسیم؛ بایستی بازار کاری خود را به خوبی شناسایی کینم. بعد از آن یک استراتژی مفید انتخاب و پیاده سازی کنیم. به این ترتیب می توانیم از پیامد هایی که ممکن است قوی سیاه برای ما ایجاد کند به نفع خود استفاده کنیم.

به عنوان مثال در آینده، برای فرایند مدیریت پروژه می توان از هوش مصنوعی استفاده کرد.

این امر چندان هم دور از انتطار نیست. بلکه در حال حاضر در برخی از پروژه ها  از چنین ابزار هایی کمک گرفته می شود و بسیار هم موثر است.

مثالی از قوی سیاه در ایران

اگر بخواهیم مثالی از نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارهای داخلی مطرح کنیم.

همه گیری ویروس کویید-۱۹ درون کشور، سبب وقوع اتفاقاتی غیر قابل پیش بینی و نادر شد.

در این میان، شرکت هایی که از قبل شرایط فروش و یا ارائه خدمات به صورت آنلاین را مهیا کرده بودند؛ کم تر از دیگر استارتاپ ها، متحمل زیان و چه بسا مشمول سود بسیاری شدند.

چنین کسب و کار هایی هر چند احتمال وقوع چنین رویدادی را کم و دور از ذهن می­دیدند، اما برای آن برنامه ­ریزی کردند.

آیا بیت کوین قوی سیاه است؟

بیت کوین، گاهی به عنوان یک رویداد قوی سیاه توصیف می شود. رویدادهای قو­ی ­سیاه را می توان به طور کل به دو دسته مثبت و منفی تقسیم کرد.

همانطور که قبلاً توضیح داده شد؛ این نظریه به یک اتفاق بسیار بعید و نادر اشاره دارد و بیت کوین قطعاً این ویژگی را دارد. چراکه این ارز دیجیتال توانست تاثیرات قابل توجهی را ایجاد کند. در حالی که هیچ کس قادر به پیش بینی چنین رویدادی نبود.

بررسی ویژگی های بیت کوین

به طور کل با در نظر گرفتن ویژگی های اصلی یک رویداد قوی سیاه می توان گفت:

• بیت کوین یک رویداد غافلگیر کننده و نادر است:  معرفی بیت کوین در بازار جهانی، کاملا باورنکردنی بود. تا آن زمان هیچ کس تصور نمی کرد که چنین ارزی می تواند وجود داشته باشد، چه برسد به اینکه تا این حد رونق بگیرد.

• بیت کوین تأثیرگذاری عمده ای در طول تاریخ داشته است:

این ارز طی ده سال گذشته به بزرگترین و اولین ارز رمزنگاری شده در بازار جهانی تبدیل شده است. این ارز دیجیتالی پیروان و جامعه بسیار بزرگی را، در سراسر جهان به خود اختصاص داده است.

• رویداد پیدایش بیت کوین با عقب سازی منطقی، به نظر قابل انتظار است:

اگر زمان ورود بیت کوین به جهان و ضعف ساختارهای مالی جهان را در نظر بگیریم؛ پیدایش بیت کوین منطقی به نظر می رسد.

مردم از شکست در ساختار مالی گله مند بودند و دنیا به سمت یک بحران مالی حرکت می کرد. در نتیجه بیت کوین (ارز بدون نیاز به اعتماد و اعتبار از سوی دولت) توانست به خوبی این شرایط را کنار بزند.

نتیجه گیری

در پایان، با توجه به اینکه بیت کوین هر سه شرط لازم را برآورده می کند، یک رویداد قوی سیاه است؛ اما این که آیا قطعا یک قوی سیاه مثبت است یا منفی، در طول زمان مشخص خواهد شد.

سخن آخر

همیشه به یاد داشته باشید که اگر قوی سیاه را ندیده اید؛ دلیل برعدم وجود آن نیست.

همواره احتمال وقوع یک پیشامد غیرمنتظره و پیش‌بینی نشده وجود دارد. نکته مهم این است که پس از پیش آمدن پدیده قوی سیاه، باید آن را پذیرفت.
غیرقابل پیش‌بینی بودن این پدیده محدودیت‌هایی را برای تصمیم‌گیری به همراه دارد؛ که می‌تواند آسیب‌ افرین باشد.

بنابراین باید استراتژی و برنامه مناسبی برای مقابله با این شرایط در نظر بگیریم. بعد از وقوع، آن را بپذیریم و به یاد داشته باشیم که همیشه علم آمار و بررسی احتمالات و مشاهده وقایع گذشته نمی‌تواند به ما در تصمیم‌گیری کمک کند. همیشه احتمال وقوع خطا و یا یک رویداد غیرمنتظره وجود دارد.

بنابراین  نظریه ی قوی سیاه در کسب و کارها به این موضوغ اشاره دارد که: به کارگیری آمار، براساس مشاهدات گذشته، برای پیش‌بینی تمامی پدیده ها در آینده، مفید نخواهد بود. درنتیجه ممکن است ضرر های جبران‌ناپذیری را بر سرمایه‌گذاری‌ و آینده تجاری ما وارد کند.

پس همواره انتظار وقایع نادر را داشته و برای آن برنامه ای لحاظ کنید.